Beton Kanoyla Yolculuk

Beton Kanoyla Yolculuk

Beton kano Barbaros, deniz etkilerine karşı durabilitesi arttırılmış ve basınç dayanımı 80 Mpa ulaşan reaktif pudra betonu ve lif takviyesi kullanımı ile Türkiye'de üretilen ilk kano.

Namık Kemal Üniversitesi Güzel Sanatlar Tasarım ve Mimarlık Fakültesi Mimarlık Bölümü'nde Malzeme II dersi kapsamında II.sınıf öğrencileri tarafından hazırlanan “Barbaros” isimli beton kano 19 Mayıs Gençlik ve Spor Bayramı'nda denize indirildi.

Beton konusundaki genel algıların yıkılması, betonun yüzebileceği fikri, hareketli yapıların tasarımında kullanılabileceği ve tasarım sürecinde kompozit bir malzeme olan betona yeni kullanım alanları geliştirmek projenin ana hedefiydi. Öğrencilerin beton konusunda yürüttükleri uzun süreli Arge ve tasarım çalışmaları sonunda üretilen Barbaros; gerek özgül ağırlığı, dayanımı ve gerekse Türkiye’de ilk defa çelik ve donatı takviyesi olmadan salt betonun özelliklerinin iyileştirilmesi ile üretilen ilk beton kano.  Deniz etkilerine karşı durabilitesi arttırılmış, reaktif pudra betonu tasarımını esas alan lif takviyesi ile enerji yutma kapasitesi arttırılan kanonun,  basınç dayanımı 80 Mpa ulaşmakta.

Projedeki tüm kalıp, tasarım,  statik ve dinamik analizler, malzeme özelliklerinin analizleri öğrenciler tarafından gerçekleştirildi. Projenin amacı beton teknolojisine dikkat çekmek, betonun yapıların dışında da birçok alanda kullanılabileceğini göstermek ve özellikle yüzen yapılar konusunda ilk adımların atılmasını sağlamak. Tasarım süreci yaklaşık boyutların belirlenmesinin ardından etkiyecek yüklerin hesabı bu yükler altında oluşan tesirler ve mukavemet hesapları ile başladı. Mukavemet hesapları sonucunda tesirleri karşılayacak betonun tasarımı uzun süreli laboratuar denemeleri ile oluşturuldu.Tasarım aşamasında suyun kaldırma kuvveti, dalga ve sabit yükler hesaplanarak kesit denemeleri yapıldı. Tasarım, yüklerin etkilerini azaltmak ve deniz içerisindeki hareketi kolaylaştırmak amacıyla değişken kesitlerle oluşturuldu. Kanoda kullanılacak beton tasarımında %10 oranında hava süreklendi ve betonun özgül ağırlığının düşürülmesinin yanı sıra deniz etkilerine karşı durabilitesi de arttırıldı. Mukavemetin %25 oranında azalma göstermesi gerekirken reaktif pudra betonu tasarımını esas alan bir dizayn denendiği için hedef dayanım olan 80MPa ya ulaşıldı. Betonun özgül ağırlığı 2,4 gr/cm³ iken, yapılan arge çalışmaları sonucu kanoda kullanılan betonun özgül ağırlığı 1.8 gr/ cm³ e indirildi. Betonun çekme dayanımını arttırmak için çelik donatı yerine polimer esaslı lifler kullanıldı.

Kanonun yüzeyine kaplama olarak atık ham kül sürüldü. Endüstriyel bir atık olan ham kül hem hafifliği hem de puzolan olarak dayanım ve durabiliteye olumlu etkisi oldu.Su yalıtımı için ise 1 mm kalınlığında parafin esaslı bir yapı kimyasalı kullanıldı. Bu özellikleri ile 3 m uzunluğu, 50 cm genişliği ve 2.5 cm cidar kalınlığı ile 106 kg ağırlığa sahip olan kano deniz ve dalga yüklerini taşıyarak güvenli bir şekilde yüzmekte.

Öğr. Gör. Ahmet Bal'ın koordinatörlüğünde projeyi gerçekleştiren öğrenciler ise Şeyda Kıraç, Pınar Kodal, Gülsüm Alban, Emine Dündar, Büşra Çağlar,  Sedanur Korkmaz, Taha Yunus Aydın, Yusuf Kaya ve Metin Filgöz ve Kaptan Mehmet (Bozkurt).

Kano, mimarlık bölümü öğrencilerinin malzeme deneyimini kuramsal ve pratiği ilişkilendirerek kuran bir üretim. Barbaros isimli kano ile gelecek yıl Amerika'da gerçekleştirilen beton kano yarışmasına katılım hedefleniyor.

Kanonun üretim süreci buradan izlenebilir.